Επικίνδυνες ακροβασίες της κυβέρνησης με τα Σκόπια

Όσο διάστημα η Ελλάδα έχει «αφαιρέσει» από την ατζέντα των διμερών επαφών με τρίτες χώρες τα Ελληνοτουρκικά για να μην ενοχλήσει την Τουρκία, η Άγκυρα, σε κάθε ευκαιρία, προωθεί ζητήματα που αφορούν το Αιγαίο, τη Θράκη ή την Κύπρο. Η επικέντρωση αποκλειστικά στο οικονομικό πρόβλημα και στην υλοποίηση των υποχρεώσεων του Μνημονίου ήταν το χαρακτηριστικό της απεθνικοποιημένης παρουσίας του Έλληνα πρωθυπουργού και της συνοδείας του στη φετινή Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών.

Η δημοσιονομική κρίση την οποία αντιμετωπίζει η χώρα μας δικαιολογεί σε ένα βαθμό την προσπάθεια του κ. Παπανδρέου να αξιοποιήσει την παρουσία του στο πιο σημαντικό διεθνές φόρουμ για να βελτιώσει την εικόνα της Ελλάδας και πιθανόν να πείσει ξένους επενδυτές ότι η χώρα μας μπορεί να προσφέρει επενδυτικές ευκαιρίες. Ελάχιστα όμως απασχόλησαν την παρουσία της πολυμελούς κυβερνητικής αντιπροσωπίας στη Νέα Υόρκη τα μεγάλα θέματα της εξωτερικής μας πολιτικής, όπως το Σκοπιανό και τα Ελληνοτουρκικά, και είναι ενδεικτικό ότι, παρά τις πολλές συναντήσεις στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, η κυβέρνηση δεν μπόρεσε να αποφύγει τον αιφνιδιασμό από τη Δαμασκό, που έσπευσε να αναγνωρίσει τα Σκόπια με το συνταγματικό όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας».
Η κίνηση αυτή, πέραν της πραγματικής διπλωματικής αξίας της –είναι η 129η χώρα που συνάπτει διπλωματικές σχέσεις με τη «Δημοκρατία της Μακεδονίας»–, έχει και συμβολική σημασία, καθώς επιβεβαιώνει τα τεράστια προβλήματα που θα αντιμετωπίσει η χώρα εάν δεν υπάρξει καθαρή λύση για σύνθετη, έστω, ονομασία που θα ισχύει με συνταγματική κατοχύρωση erga omnes. Κυρίως όμως ανέδειξε τις σοβαρότατες αδυναμίες της εξωτερικής πολιτικής μας, καθώς το πλήγμα ήρθε από μια παραδοσιακά φίλη χώρα, η οποία το τελευταίο διάστημα –και πιθανόν και στη συγκεκριμένη απόφαση– επηρεάζεται από την Άγκυρα.
Το «καλόπιασμα» της Αθήνας προς την Άγκυρα δεν φαίνεται να πιάνει τόπο και είναι χαρακτηριστικό ότι όσο διάστημα τώρα η Ελλάδα έχει σχεδόν αφαιρέσει από την ατζέντα των διμερών επαφών με τρίτες χώρες τα Ελληνοτουρκικά για να μην ενοχλήσει την Άγκυρα, αντίθετα η Τουρκία, σε κάθε ευκαιρία όχι μόνο προωθεί ζητήματα που αφορούν το Αιγαίο, τη Θράκη ή την Κύπρο, αλλά υιοθετεί και «παίκτες» όπως τα Σκόπια, με στόχο να πλήξουν την Ελλάδα.
Στα σημαντικά θέματα εξωτερικής πολιτικής όμως φαίνεται ότι υιοθετείται η ίδια τακτική που υπήρξε μετά την 4η Οκτωβρίου 2009 στην Οικονομία. Τα πράγματα αφήνονται στην τύχη τους, ώστε να καταστεί κάποια στιγμή αναπόδραστη η καταφυγή όχι στο ΔΝΤ αυτή τη φορά, αλλά είτε σε απευθείας διάλογο είτε σε μηχανισμό επίλυσης διαφορών, όπως μπορεί να είναι η μεσολάβηση ή η προσφυγή στη Χάγη.

Η χαμένη ευκαιρία

Ο ΟΗΕ, ειδικά φέτος που η Γενική Συνέλευση συνέπεσε με τη Σύνοδο Κορυφής για τους αναπτυξιακούς στόχους για τη χιλιετία, αποτελούσε το ιδανικό βήμα για να προωθηθούν οι ελληνικές θέσεις τόσο στο Κυπριακό και στο Σκοπιανό όσο και στα Ελληνοτουρκικά. Αν και το Σκοπιανό ήρθε έστω και με διαφορετικό τρόπο στην επικαιρότητα –λόγω Συρίας–, τα Ελληνοτουρκικά, που αποτελούν και το μείζον πρόβλημα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, ήταν σαν να είχαν διαγραφεί από το μαυροπίνακα.
Αντίθετα, έμεινε χωρίς αντίλογο –κι αν το επιχειρούσε μία εβδομάδα αργότερα με την ομιλία του στη Γενική Συνέλευση ο κ. Δρούτσας δεν θα είχε φυσικά την ίδια βαρύτητα και σημασία– η τουρκική θεώρηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων όπως την περιέγραψε στο κείμενο της ομιλίας του ο Τούρκος πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ. Ο κ. Γκιουλ είπε ότι η Τουρκία είναι αυτή που επιδιώκει τη βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και τη μετατροπή του Αιγαίου σε θάλασσα ειρήνης και φιλίας και ότι η χώρα του επιθυμεί την επίλυση όλων των «εκκρεμών προβλημάτων στο Αιγαίο, στη βάση των νόμιμων συμφερόντων και των ζωτικών δικαιωμάτων των δύο χωρών».
Με την απουσία επίμονου και συνεχούς αντιλόγου στην τουρκική αυτή επιχειρηματολογία δημιουργείται διεθνώς η εντύπωση ότι η Τουρκία υποστηρίζει το αυτονόητο, καθώς κανείς δεν μπαίνει στον κόπο να προβάλλει από κάθε βήμα και με κάθε τρόπο την ύπαρξη του casus belli, αλλά και τη συνεχή αμφισβήτηση της ελληνικής εδαφικής ακεραιότητας.

Απενοχοποίηση της Άγκυρας

Η κυβέρνηση επενδύει τα «ρέστα» της στην κυβέρνηση Ερντογάν, αποδυναμώνοντας όμως την εθνική διαπραγματευτική γραμμή, καθώς μετά από τη συστηματική στήριξη και απενοχοποίηση της Άγκυρας θα είναι δύσκολο να πειστεί η διεθνής κοινότητα, αλλά και η ίδια η ΕΕ, ότι πράγματι αξίζει τον κόπο να υποχρεωθεί η Τουρκία να εγκαταλείψει την αναθεωρητική πολιτική της έναντι της Ελλάδας.
Αυτή η αδιέξοδη τακτική γίνεται ακόμη πιο εμφανής ενόψει της επίσκεψης Ερντογάν στην Αθήνα στις 22 Οκτωβρίου για το Συνέδριο περί Κλιματικής Αλλαγής στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Ο κ. Ερντογάν θα έρθει εδώ με το σύνολο της ατζέντας του στο τραπέζι και φυσικά θα καταγραφεί στην ετήσια έκθεση της Κομισιόν ως ένα «ακόμη θετικό βήμα στην προσπάθεια βελτίωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων»…
Η πολιτική της Συρίας δεν είναι τίποτ’ άλλο από το δείκτη στη ζυγαριά της διεθνούς επιρροής και ισχύος. Οι Σύριοι φίλοι μας αντιλήφθηκαν ότι οι ισχυροί στην παρτίδα είναι οι Τούρκοι και με αυτούς παίζουν και τους δικούς τους προστατευόμενους θα στηρίξουν. Εμείς ελπίζαμε ότι θα μας ανέθεταν κάποια μεσανατολική πρωτοβουλία. Αν κρίνουμε από το βασικό παίκτη της περιοχής, τους Σύριους, μάλλον θα πρέπει να προηγηθεί η αποκατάσταση της αξιοπιστίας και του κύρους μας στην περιοχή. Γιατί ακόμη και η διαμεσολάβηση είναι «παιχνίδι» για τους ισχυρούς…
ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗΠηγή m-epikaira.gr